برای تعریف مسأله پیش‌بینی، باید ازمسأله تصمیم شروع کرد. اطلاعاتی که از فرآیند پیش‌بینی حاصل می‌شود برای بهبود بخشیدن به فرآیند تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین ماهیت تصمیماتی که اتخاذ می‌شود بسیاری از ویژگی‌های مورد انتظار سیستم پیش‌بینی را تعیین خواهد کرد. بررسی مسأله تصمیم باید کمک کند تا سؤالات زیر پاسخ داده شود :
چه چیزی پیش‌بینی می‌شود؟ عناصر زمانی پیش‌بینی چیست ؟ پیش‌بینی چگونه انجام می‌شود ؟ چه دقتی مورد نیاز است؟
- هنگام تعیین « چیزی که پیش‌بینی می‌شود » متغیرهایی تعریف می‌شود که باید تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی شوند. بدیهی است سطح جزئیات مورد نیاز، اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از عوامل نظیر دسترسی به داده‌ها، دقت، هزینه تجزیه وتحلیل و ترجیحات تصمیم‌گیرنده، در سطح جزئیات مورد استفاده تأثیر دارند. در مواردی که انتخاب متغیرهای مناسب به روشنی امکان‌پذیر نیست می‌توان راه کارهای مختلفی را آزمون کرد و راه کار دارای بهترین عملکرد را از میان آنها انتخاب کرد.
- عناصر زمانی تصمیم شامل دوره پیش‌بینی، افق پیش‌بینی و فاصله پیش‌بینی است.
ـ دوره پیش‌بینی، واحد اصلی زمانی است که پیش‌بینی برای آن انجام می‌شود برای مثال پیش‌بینی سود هر سهم سال آینده.
ـ افق پیش‌بینی، تعداد دوره‌های آتی است که با پیش‌بینی پوشش داده می‌شود برای مثال پیش‌بینی سود هر سهم ۵ سال آینده بصورت سالانه که دوره سالانه وافق پنج ساله است .
ـ فاصله‌ی پیش‌بینی، تواتری است که با آن پیش‌بینی جدید انجام می‌شود. اغلب فاصله‌ی پیش‌بینی و دوره‌ی آن مساوی است. بنابراین پیش‌بینی‌ها در هر دوره با استفاده از جدیدترین نیازهای دوره و اطلاعات جاری مورد تجدید نظر قرار می‌گیرند .
- شکل مورد نیاز پیش‌بینی سومین ویژگی‌های مسأله پیش‌بینی است معمولاً پیش‌بینی یکی از شکل‌های زیر را به خود می‌گیرند.
ـ برآورد ارزش مورد انتظار متغیر به علاوه برآورد انحراف معیار خطای پیش‌بینی .
ـ دامنه‌ای که با احتمال تعیین شده، شامل ارزش آتی واقعی خواهد بود .
- دقت پیش‌بینی ـ که در مسأله تصمیم مورد نیاز است بر روی سیستم پیش‌بینی مورد استفاده اثر خواهد گذاشت. بهبود در دقت پیش‌بینی، عدم اطمینان را کاهش می‌دهد ولی بهبود اضافی ممکن است از دیدگاه اقتصادی توجیه‌پذیر نباشد. (محمدی،۱۳۸۸،۲۳)
ویژگی‌های کیفی سود
ویژگی‌های کیفی سود شامل موارد زیر است:
۱-پایداری سود
۲-قابلیت پیش‌بینی سود
۳-مربوط بودن سود به ارزش سهام
۴-به موقع بودن سود
۵-محافظه کارانه بودن سود
پایداری سود
سودی که ناشی از فعالیت‌های غیرعادی و غیرمترقبه نباشد از پایداری بیشتری برخوردار است. به عبارت دیگر قابلیت دوام و تکرارپذیری سود به عنوان پایداری سود تعریف می‌شود. تحلیل‌گران مالی و سرمایه‌گذاران در تعیین جریان‌های نقدی آتی به رقم سود حسابداری به عنوان تنها شاخص تعیین‌کننده توجه نمی‌کنند، بلکه برای آنها پایداری وتکرارپذیر بودن سود گزارش شده بسیار مهم است. آنها پایداری بیشتر از رقم نهایی سود به اقلام تشکیل دهنده آن توجه می‌کنند. از دیدگاه آنها سود حاصل از اقلام غیرعادی و غیرمترقبه سود محتوای اطلاعاتی بیشتری دارد، زیرا اقلام تکرارپذیر سود معیار خوبی برای برآورد جریان‌های نقدی آتی به حساب می‌آید. پایداری بالاتر سود مرتبط با ضریب بزرگتر متغیر سود در رگرسیون سود/ بازده است (حقیقت،۱۳۹۰).
قابلیت پیش‌بینی
قابلیت پیش‌بینی سود به توان پیش‌بینی سود از خودش گفته می‌شود این ویژگی کیفی سود توسط تحلیل‌گران مالی ارزش‌گذاری شده و از اجزای ضروری مدل‌های ارزشیابی به حساب می‌آید. در چارچوب نظری هیات استانداردهای حسابداری مالی قابلیت پیش‌بینی به عنوان بخشی از ویژگی مربوط بودن مطرح شده و به شرح زیر تعریف شده است :
کیفیت اطلاعات که به استفاده‌کنندگان کمک می‌کند تا احتمال پیش‌بینی صحیح نتایج گذشته یا حال را افزایش دهد.
انجمن حسابداری آمریکا در بیانیه تئوری حسابداری چنین می‌نویسد :« درتدوین استانداردها معیار جامع، مفید بودن اطلاعات است». تقریباً بدون استثناء ادبیاتی که در این زمینه وجود دارد موضوع مفید بودن را به تسهیل در تصمیم‌گیری مرتبط ساخته است. در اتخاذ تصمیم یکی از مهم‌ترین نکات مورد توجه نتیجه تصمیم است که به دلیل ارتباط نتیجه تصمیم به آینده تعیین نتیجه و پیامد تصمیم از طریق پیش‌بینی صورت می‌گیرد. بنابراین اطلاعات حسابداری برای این‌که بتواند در راستای تسهیل تصمیم‌گیری به سرمایه‌گذاران کمک کند، باید دارای توان پیش‌بینی باشد (کردستانی ، ۱۳۸۶).
مربوط بودن سود به ارزش سهام :
سود از جمله برترین شاخص‌های اندازه‌گیری فعالیت‌های یک واحد اقتصادی است. در گزارش‌های مالی نیز تاکید ویژه‌ای بر اطلاعات مربوط به سود وجود دارد. بنابراین سود گزارش شده باید در تعیین ارزش شرکت به سرمایه‌گذاران کمک کند. در واقع باید نحوه محاسبه و گزارش سود طوری باشد که دارای چنین ویژگی باشد تا بتواند این هدف را برآورده سازد. اصطلاحا باید سود مربوط به ارزش سهام باشد. آزمون مربوط‌بودن به ارزش سهام یکی از رویکردهای تعریف عملیاتی مربوط بودن و قابلیت اتکای مورد نظر هیات تدوین استانداردها
| دانلود کامل پایان نامه در سایت pifo.ir موجود است. |
ی حسابداری مالی است. چون ارقام حسابداری (سود) در صورتی مربوط به ارزش سهام خواهد بود که توان توضیح تغییرات بازده سهام را داشته باشد. در این صورت در ارزیابی سهام برای سرمایه‌گذاران مفید بوده و مربوط به تصمیم‌گیری خواهد بود. همچنین این ارقام به اندازه‌ای قابلیت اتکا دارد که در قیمت سهام منعکس شود(حقیقت،۱۳۹۰).
به موقع بودن سود
اطلاعات سود برای این‌که به تصمیم استفاده کنندگان مربوط باشد، باید در زمانی که موثر واقع شود، در دسترس استفاده‌کنندگان قرار گیرد. به عبارت دیگر اطلاعات باید به موقع باشد. اگر اطلاعات مربوط به سود به موقع باشند، بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران نیز واقعی خواهد بود. از طرف دیگر هر چه اطلاعات در فواصل زمانی کوتاه‌تری گزارش شوند به دلیل بالا بودن سطح اطلاعات در دسترس سرمایه‌گذاران ریسک اطلاعاتی شرکت پایین خواهد بود. همین نکته باعث کاهش ریسک کلی سرمایه‌گذاری در شرکت و کاهش بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران خواهد شد. به موقع بودن سود به عنوان یک ویژگی کیفی مبتنی بر این ایده است که سود حسابداری در صدد اندازه‌گیری سود اقتصادی است که به عنوان تغییر در ارزش بازار سهام تعریف می‌شود. قدرت توضیحی سود در رگرسیون معرف به موقع بودن سود است. به موقع بودن بین بازده مثبت و منفی تمایز قایل نمی‌شود(حقیقت،۱۳۹۰).
محافظه کارانه بودن سود
محافظه کاری در حسابداری به عنوان تفاوت در تاییدپذیری لازم برای شناخت زیان تعریف شده است. منشاء محافظه کاری عدم اطمینان نسبت به آینده است. همیشه آینده در ابهام قرار دارد و به هیچ‌وجه نمی‌توان شرایط آینده را به طور دقیق برآورد کرد. در حسابداری دو منبع باعث پیدایش عدم اطمینان می‌شود. نخست معمولا حسابداری مربوط به واحدهای تجاری است که انتظار می‌رود در آینده ادامه حیات داشته باشند. از آن‌جا که اغلب این فعالیت‌ها بر دوره‌های گذشته و آینده تخصیص داده می‌شوند در مورد منطق این تخصیص‌ها بر مبنای میزان انتظار به آینده باید مفروضاتی را در نظر گرفت. اگر چه در مورد این تخصیص‌ها برخی از مفروضات و انتظارات در دوره‌های بعد معتبر خواهد بود، ولی امکان دارد هیچ‌گاه نتوان فرآیند تخصیص را کاملا مورد تایید قرار داد. دوم، اغلب محاسبات واندازه‌گیری‌ها در حسابداری بر مبنای «ارزش پولی ثروت »تعیین می‌شود که مستلزم برآورد مبالغ نامطمئن آینده است (حقیقت،۱۳۹۰).
محافظه کاری توانایی سود حسابداری برای انعکاس سود اقتصادی (بازده مثبت سهام) و زیان اقتصادی (بازده منفی سهام ) را نشان می‌دهد. تاکید محافظه کاری بر تمایز قایل شدن بین بازده مثبت و منفی سهام (سود و زیان اقتصادی )است. محافظه‌کاری از نسبت ضریب متغیر توضیحی سود (در رگرسیون سود/ بازده ) در بازده منفی بر بازده مثبت سهام بدست می‌آید. ترکیب به موقع بودن و محافظه کاری معرف شفافیت سود به عنوان یک ویژگی کیفی مورد تقاضای استفاده‌کنندگان است. (کردستانی ، ۱۳۸۶).
سود مستمر و غیرمستمر/عملیاتی و غیرعملیاتی
مدافعان مفهوم سود عملکرد جاری، اغلب ادعا می‌کنند که اجزای مستمر عملیات جاری معمولاً به عنوان اقلام عملیاتی و آن قسمت از اجزای بی‌قاعده و غیرقابل پیش‌بینی به عنوان اقلام غیرعملیاتی تعریف می‌شوند. اما این تعریف لزوما صحیح نیست، اقلام زیادی ممکن است ماهیتا عملیاتی بوده ولی لزوما قابل تکرار نباشند، ضرورت پرداخت مبالغ اضافه‌کاری در مقطع نیاز مبرم و تحصیل مواد خام تحت شرایط بسیار مساعد، هر دو رویداد عملیاتی هستند اما ممکن است غیرمستمر باشند، برعکس برخی رویدادها غیرعملیاتی هستند که در طبیعت تکرار شدنی هستند، سیل‌های سالیانه غیرقابل اجتناب در نواحی خطرناک، گرچه ممکن است نوعاً، در هزینه‌های غیرعملیاتی تاثیر بگذارند لکن آنها در طبیعت تکرار شدنی هستند(حقیقت،۱۳۹۰).
یک رقم سود خالص بر مبنای رویدادهای مستمر معمولا برای سرمایه‌گذاران در پیش‌بینی سود آتی و جریان سود سهام سودمندتر است، بنابراین رویدادهای غیرعملیاتی مستمر درست به همان اندازه رویدادهای عملیاتی مستمر دارای اهمیت هستند.