همه‌ی ما می‌دانیم موفقیت یک شبه به دست نمی‌آید. براستی برای فتح قله‌های موفقیت باید صبور بود، چرا که عجول بودن ممکن استف باعث شکست بزرگ و غیرقابل جبران شما شود.
تعریف موفقیت در روانشناسی از زبان مایا آنجلو (شاعر و نویسنده سرشناس آمریکایی) بیان می‌شود، مایا معتقد است؛ موفقیت تنها با دوست داشتن خود، دوست داشتن هدفی که دنبال می‌کنید و در نهایت دوست داشتن روشی که برای موفقیت در پیش گرفته‌اید، امکان پذیر است.
با کمی تامل درمی‌یابیم تعریف موفقیت از زبان آنجلو تعریفی معقول و منطقی است. علاقه رمز موفقیت است؛ مگر می‌شود به اجبار و بدون علاقه کاری را انجام داد؟!
توصیه می‌کنیم اگر به اجبار خانواده یا هر کس دیگر کاری را انجام می‌دهید که علاقه قلبی به آن ندارید، هر چه زودتر آن را کنار بگذارید. چون در نهایت، از این کار نتیجه نمی‌گیرید یا نتیجه دلخواه به دست نمی‌آید.
در علم روانشناسی علاوه بر علاقه ملاک‌های دیگری برای موفقیت تعریف شده است، از جمله این ملاک‌ها می‌توان به آگاهی درباره هدفی که می‌خواهید در پیش بگیرید، هدف گذاری، وسیع کردن دید و نگرش، مثبت اندیشی، پرهیز از سرکوب و سرزنش کردن خود، پذیرفتن انتقاد و اشتباهات خود اشاره کرد.
ابعاد موفقیت چیست؟
به طور کلی موفقیت سه بعد اصلی و اساسی دارد؛
بعد فردی
یعنی فرد با تکیه بر توانایی‌های ذاتی خود و البته با تلاش و کوشش بتواند به برتری برسد. خودشناسی، ایمان به اعتقادات، هدف‌گذاری، خودباوری، کنترل قدرت و تمایلات فردی از بارزترین نشانه‌های بعد فردی موفقیت است.
همه افرادی می‌توانند که با کشف این بعد در دنیای درونی، زمینه موفقیت را برای خود بوجود آورند. برای مثال دانش‌آموز و یا دانشجویی که با تلاش و همت خود موفق شده پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد.
بعد سازمانی
در بعد سازمانی علاوه بر ابعاد فردی عوامل بیرونی از جمله دوست، خانواده، فامیل و همکار می‌توانند در موفقیت فرد سهیم باشند. البته درست است که در بعد سازمانی تنها یک نفر به عنوان فرد موفق شناخته می‌شود. اما در حقیقت علاوه بر خود فرد کسانی نیز در پشت پرده وجود دارند که موفقیت کسب شده نتیجه تلاش‌های همه آنها است.
برای مثال یک شرکت بزرگ را در نظر بگیرید که توانسته دستاوردهای مهمی را در کارنامه‌ی فعالیت‌های خود به ثبت برساند. اما در حقیقت همه‌ی ما می‌دانیم موفقیت این شرکت تنها متوجه یک نفر نیست بلکه افراد زیادی در این موفقیت سهیم هستند.
بعد کلان
کشورهای توسعه یافته مثال بارزی برای بعد کلان هستند. این کشورها به علت استقلال مالی و شرایط مطلوب می‌توانند به راحتی با توام کردن تکنولوژی و ثروت قله‌های موفقیت را فتح کنند.
مسیر موفقیت برای این کشورها (کشورهای توسعه یافته) نسبت به سایر کشورهایی که علاوه بر رفاه مالی از نظر تکنولوژی هم ضعیف هستند، هموارتر است.
به چه کسی فرد موفق گفته می شود؟
تا به حال شده از خود بپرسید، ویژگی‌های افراد موفق چیست؟ قبل از این که به سراغ ادامه‌ی مطلب بروید بهتر است ویژگی‌های خودتان را به خاطر بیاورید و در آخر با ویژگی افراد موفق (که در ادامه مطلب به شرح آنها می‌پردازیم) مطابقت دهید تا بفهمید که آیا ویژگی و خلقیات یک فرد موفق را دارید یا خیر؟
طبق معمول بیشتر افراد موفق ویژگی‌های مشترکی با هم دارند. این دسته از افراد زندگی خود را در قالب یک چارچوب خاص پیش می‌برند. آنها افرادی ریسک‌پذیر و در عین حال باهوش و زیرک هستند. این افراد بی‌گدار به آب نمی‌زنند، پشت هر تصمیمی که می‌گیرند تدبیر و درایت نهفته است.
از مهم‌ترین و بارزترین ویژگی افراد موفق می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
مقاوم بودن
شجاع بودن
هدفمند بودن
امیدوار بودن
مثبت اندیش بودن
دقیق بودن
قدرت نه گفتن به خواسته‌های غیرمعقول
ریسک‌پذیری
برای دستیابی به موفقیت و پیروزی باید مسیر را شناخت و فنون و تکنیک های را برای غلبه بر موانع و مشکلات ، یاد گرفت . برای پیشرفت و صعود ، در زمینه ی تحصیل نیز نیازمند یادگیری و عمل به شیوه های است ، که گام به گام شخص را به هدف نزدیک تر کند و با دستیابی به اهداف ، خود را متعالی تر نماید و با کسب پیروزی ، به توانایی های خویش متوجه تر شود و استعدادهای درونی خود را شکوفاتر نماید .
زیرا انسانی که بتواند ثروت درونیش را کشف کند و مسیر بهره برداری از آن را یاد بگیرد ، انسان موفق و توانمندی خواهد شد و برای این که شخص بخواهد موفق و پیروز را ارزیابی نماید ، از مهارت های که در بازی زندگی داشته اند ، با سنجش توانایی و نبوغ و استعداد خود ، اهداف خود را در زندگی ، طراحی نماید و با اعتماد به نفس ، ریز بینی و هوشمندی ، حرکت منسجم ، منظم و مستمر خود را برای رسیدن به هدف شروع کند . به طور خلاصه رمز موفقیت شامل خودباوری ، آزادسازی توانمندی ، هدف گرایی ، تصمیم گیری ، برنامه ریزی ، اجرای دقیق برنامه ها و تلاش مستمر است . در این مقاله به بررسی موضوع رمز موفقیت می پردازیم .
رمز موفقیت در چیست ؟
رمزهای موفقیت انسان ها یکسان نیست . برای هر فردی آرمانی در دل نهفته است و هر آرمانی موفقیتی را می طلبد . انسان برای کسب واژه موفقیت راه را به گونه ای که تعریف می کند ؛ می پیماید . زیرا هر کس موفقیت را از زاویه دید خویش می بیند و بنا به آرمان های خویش آن را تعقیب می کند .
اما ” رمز موفقیت بعضی ها در این است که هر کاری را به موقع انجام می دهند و برای همه اوقات خویش ، برنامه دارند و فرصت های موجود را به تناسب کارهای مهم و مهم تر و لازم و لازم تر تقسیم می کنند ، روی نظم ، کار ، مطالعه و تحقیق می نماید ، در نتیجه همه ی کارهایشان به موقع به انجام می رسد . این را مدیون برنامه ریزی برای ” اوقات ” و ” کارها ” یشان هستند .
نظر دانشمندان در مورد رازهای موفقیت در زندگی
بزرگان و دانشمندان در مورد رازهای موفقیت در زندگی گفته اند که : ” توزیع الوقت ، توسیع الوقت ” ( تقسیم بندی وقت ، وسعت وقت می آورد . ) یعنی باید هر شخصی برای بهبود مهارت مدیریت زمان خود ، باید جدول زمان بندی منظمی در طول شبانه روز برای انجام کارها ، برنامه ها ، درس ها ، مطالعات و …. داشته باشد .
زمان به سرعت می گذرد و فرصت های ناب و طلایی و از همه مهم تر عمر و جوانی را نیز با خود می برد . پس موفقیت از آن کسی خواهد بود که تور تلاش را به جویبار گذران زمان می گستراند و ” به افزایش تجربه ، خود سازی ، تحصیل ، مطالعه و یاد گیری علم و دانش می پردازد . و از ” دوران فراغت برای ایام یلدگیری استفاده می کند ، و از ایام جوانی و نشاط برای دوره ی پیری و ضعف و سستی و بی حالی ذخیره سازی می کند . ”
” اغلب بزرگان ، اندیشمندان ، مخترعان ، محققان و پژوهشگران صاحب اثر و تالیف ، توفیقات خویش را در سایه ی استفاده ی صحیح از فرصت ها و نظم در امور و برنامه داشتن در زندگی می دانند ” به طور کلی می توان گفت ، ” فرصت به دست آمدنی نیست ، به دست آوردنی است و باید با برنامه ریزی صحیح برای فرصت های روز و هفته و ماه و سال ” صورت گیرد.
هم چنین باید قدر لحظات زندگی را بدانیم و به بهترین شکل از سرمایه ی عمر استفاده زیاد ببریم و لحظات پر نشاط و بهترین و پر انرژی ترین ساعات را صرف مطالعه ی علمی ، تحقیق و کارهای فکری کنیم و برای رسیدن به هدف ، تلاش کنیم تا به قله های موفقیت به سلامت دست یابیم و به یاد داشته باشیم ” رها کردن فرصت ها ، پیامدی تلخ ، اندوه بار و حسرت انگیز دارد .”
نتیجه این که ” استفاده از زمان یکی از عوامل موفقیت است ” انجام کارهای شخصی ، تغذیه ، استراحت ، تماشای تلویزیون ، مطالعه ، همه و همه می باید در طول شبانه روز براساس اوقات مناسب ، سازمان داده شود . طراحی چنین برنامه ای منظم در زندگی یکی از ابزارهای موفقیت است ” ” به اعتقاد کارشناسان و متخصصان ، داشتن هدف ، تلاش و کوشش در جهت رسیدن به هدف های اصلی از عوامل بسیار مهم موفقیت انسان در زندگی است . یکی از کارهای ضروری قبل از تعیین هدف ، شناسایی و مطالعه هدف های مختلف است . انسان باید بداند ، هدفی که می خواهد انتخاب کند ، چقدر قابل دسترسی است ؟
آیا با استعداد های او هماهنگی دارد ؟ زمینه رشد و توسعه آن در جامعه چقدر است ؟ چه مزایایی دارد ؟ و با چه مشکلاتی رو به رو است … . خلاصه این که انسان باید هدفی که می خواهد انتخاب کند ، از هر جهت شناسایی کند و با مطالعه و دقت ، آن هدف را انتخاب کند تا در طول راه و مسیر ، با مشکلات ناشناخته ای رو به رو نشود که موجب افسردگی و ناامیدی او را فراهم آورد ” و این که ” بدون برنامه ریزی نمی توانیم به هدف های خود برسیم ” .
هرچند تعیین هدف و هدف داری یکی از گام های اساسی و اصلی در زندگی انسان است ، ولی باید توجه داشت که بدون برنامه نمی توانیم به هدف خود دست پیدا کنیم . وقتی که انسان هیچ برنامه ای برای رسیدن به هدف خود نداشته باشد ، مثلاً از امکانات و فرصت هایی که در زندگی دارد ، نمی تواند به خوبی در جهت رسیدن به اهدافش استفاده کند و همین امر باعث می شود که بخشی از انرژی و توان خود را عملاً صرف مسائل و کارهایی بکند که در جهت رسیدن به اهدافش نیست .
به عبارت دیگر ، بعد از تعیین هدف ، مهم ترین کار ، برنامه ریزی به هدف است و همه افراد جامعه باید برای رسیدن به هدف های خود برنامه داشته باشند . بنابراین ، وقتی انسان برای خود هدف معینی در زندگی تعیین می کند ، بعد از برنامه ریزی باید تمام توان و انرژی خود را صرف رسیدن به آن هدف نماید و اوقات خود را صرف کارهای فرعی نکند .
” خلاصه این که تشخیص هدف مهم ترین گام در راه موفقیت است . و موفقیت در گرو ، خود باوری و اعتماد به نفس است . ” این که انسان خود را خوب بشناسد و به توانایی ها و ضعف های خویش آگاه باشد . همچنین برنامه ریزی و داشتن علاقه نیز اساس موفقیت را تشکیل می دهند .
انسان موفق به خوبی از توانمندی های خود استفاده می کند . به گفته یکی از دانشمندان ” توانمندی بالقوه انسان متوسط ، به اقیانوس عظیمی می ماند که هنوز پیموده نشده است . به قاره جدیدی می ماند که اکتشاف نگردیده است . ” بدانید که دنیایی از امکانات در انتظاراند که آزاد شوند و برای دستیابی به هدف عظیم شما به حرکت در آیند . پس موفقیت شما در این است ، بدانید که چه می خواهید و برای دستیابی به چه خواسته ای تلاش می نمایید ، یعنی این که باید هدفمند و هدف گرا باشید ، ” هدف های روشن و واضح بر اعتماد و اطمینان شما می افزایند . صلاحیت شما را زیاد تر می کنند و انگیزهایتان را بالا تر می برند “.
