کمتر نویسنده ای در تاریخ ادبیات معاصر ایران هست که در مورد اون نوشته و تحقیق وجود به اندازه صادق هدایت وجود داشته باشه.البته پرکاری هدایت و گستردگی شکلای جور واجور نوشته و سرگذشت غریب اش بر حجم این همه تحقیق و کتاب بی تاثیر نبوده.
هدایت از پیشگامان داستان‌نویسی نوین ایران و روشنفکری برجسته بود. خیلی از محققان، رمانِ «بوف کور» اونو، مشهورترین و نورانی‌ترین اثر ادبیات داستانی معاصر ایران دونسته‌ان. رمانی که بخش جدا نشدنی تاریخ ادبیات ایرانه و نویسندگان بسیاری با سر درون اش شیرجه رفتن به سودای صیدی لایق و هم ردیف شدن با هدایت و رمان دیریاب اش در تاریخ ادبیات معاصر ایران .
هرچند معروفیت عام هدایت نویسندگیه، اما آثاری از نویسندگانی بزرگ رو مثل ژان پل سارتر، فرانتس کافکا و آنتون چخوف هم ترجمه کرده‌است. حجم آثار و مقالات نوشته شده دربارهٔ نوشته‌ها، نوع زندگی و خودکشی صادق هدایت بیان‌گر اثر عمیق اون بر جریان روشنفکری ایرانه.
حال یکی از روشنفکران و مدرسان دانشگاهی ایران محمد علی همایون کاتوزیان کتابی در مورد طنز داستانای هدایت و طنازی هاش نوشته،نویسنده ای که هنوز با چهره ای اخمو و تلخ به ذهن میاد.کاتوزیان قبل از اینم سه کتاب درباره هدایت و آثارش نوشته بود: “صادق هدایت و مرگ نویسنده”، “صادق هدایت، زندگی و افسانه یه نویسنده ایرونی” و “نقدی بر بوف کور هدایت”.
عنوان کتاب جدید کاتوزیان کتاب “طنز و طنزینه هدایت” است و از عنوان کتاب پیداست که طنز در آثار هدایت رو موضوع تحقیق خود قرار داده.
این کتاب از ۹ فصل تشکیل شده: “درباره‌ی طنز”، “طنز دوره‌ی هدایت”، “بحث‌ی ادبی طنزینه”، “طنز و طنزینه در آثار هدایت”، “طنزنامه‌های هدایت”، “علویه خانوم و ولنگاری‌های دیگه”، “حاجی آقا و توپ مرواری”، “نامه‌های هدایت” و “نامه‌های هدایت به شهید نورائی”.
کتاب “طنز و طنزینه هدایت” که به بررسی طنازی‌های هدایت در کتاب‌های “علویه خانوم”، “حاجی آقا”، “توپ مرواری” و “نامه‌های هدایت به شهید نورائی” پرداخته، در سال ۱۹۹۵ تو تهران حروف‌چینی و در انگلستان غلط‌گیری شد، ولی تو تهران مجوز انتشار نیافت. در سال ۲۰۰۳، که سده هدایت بود، این کتاب در نشر آرش سوئد چاپ شد.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: “هدایت یکی از استادان طنز در ادبیات فارسی قرن بیستم میلادیه و طنز اون، در شکلای جور واجور و اقسامی که داره، پر از انگیزه‌های داخلی و از جمله خشم نویسنده س. این خشمیه انگیخته از خشونت‌های خارجی، از اُملی‌ها و عقب‌ماندگی‌های اجتماعی، از تحجرهای ادبی، از زورگویی‌های سیاسی، از تحقیر و استخفافی که در اجتماعی و ادبیات نسبت به خود می‌بیند و دست آخر، از خود و نفرتی که نسبت به کمبودهای خود حس می‌کنه.”
محمد علی همایون کاتوزیان تو تهران به دنیا اومد و پس از فراغت از تحصیل در دبیرستان البرز و گذروندن یه سال در دانشگاه تهران، واسه خوندن رشته اقتصاد به انگلستان رفت. اون در سال ۱۹۶۷ لیسانس خود رو از دانشگاه بیرمنگام گرفت. در سال ۱۹۶۸ فوق لیسانس رو از دانشگاه لندن و در سال ۱۹۸۴ دکترایش رو از دانشگاه کنت در کانتربری گرفت. در سال‌های بین ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۶ در انگلستان، ایران، کانادا و آمریکا اقتصاد درس داد. اون الان Research Fellow (پژوهشگر پسا دکترا/دستیار آموزشی) در کالج سنت آنتونی، و عضو هیئت علمی مؤسسه شرقشناسی دانشگاه آکسفورده.
